Wojna o niepodległość Niderlandów
Z pAmIÄTnIkA nIeGrZeCzNeGo AnIoĹkA
W roku 1477 Niderlandy zostały zajęte przez Hiszpanów, którzy podjęli ekonomiczną eksploatację nowej prowincji. Napięcia między Hiszpanią a Niderlandami pogłębiły się, kiedy Filip II zażądał podatków na wojnę z Francją, a Stany Generalne odmówiły. Ponadto dały o sobie znać różnice religijne - w Niderlandach rozwinął się przede wszystkim kalwinizm, a Hiszpania była krajem katolickim. Filip II i jego dwór uważał za swój obowiązek zwalczanie herezji. Narzędziem do walki z protestantyzmem miał być zakon jezuitów, który został sprowadzony do Niderlandów. Ponadto dwór hiszpański planował rozbudowę sieci biskupstw w Niderlandach (w miejsce 6 miało powstać 20). Wyznawcy kalwinizmu podejmowali działania skierowane przeciwko zwyczajom katolickim, doszło do zniszczenia obrazów i rzeź w kilkuset kościołach. Dochodziło także do sporów wewnątrz Niderlandów między północą (Flamandowie - w większości wyznawcy kalwinizmu) a południem (Walonowie - w większości katolicy). W roku 1566 do Niderlandów została wysłana 20-tysięczna armia pod wodzą księcia Fernanda Alby. Rozpoczęły się prześladowania religijne (z rozkazu księcia życie straciło ok. 8 tysięcy ludzi). Nowe władze nałożyły na Niderlandy nowe podatki. Wówczas na czele zbuntowanych przeciwko Hiszpanom stanął Wilhelm książę Oranii.W roku 1567 administracja hiszpańska wprowadziła dyktaturę wojskową oraz sądy doraźne prowadzone przez Radę do Spraw Zaburzeń (Krwawa Rada). W roku następnym aresztowani zostali przywódcy niderlandzkiej opozycji hrabia Egmont oraz admirał de Hoorn, których powieszono. Próba walki w latach 1568 - 1572 kierowanej przez księcia Wilhelma Orańskiego nie przynosiła zamierzonych celów. Sukcesy zanotowane zostały w walkach morskich tzw. gezów morskich. W roku 1573 książę Alby zostaje odwołany z Niderlandów, a jego miejsce zajął don Juan d'Austria. Rozpoczął rządy w prowincji od krwawych represji. Prowincje Niderlandów w oporze przeciwko działaniom żołnierzy hiszpańskich zawarły tzw. Pacyfikację Gandawską. Kolejna zmiana namiestnika w 1578 - A. Farnese doprowadziła do rozbicia sojuszu prowincji, gdyż prowincje katolickie otrzymały większą swobodę i ograniczona została swoboda żołnierzy hiszpańskich. W roku 1579 doszło do zawarcia unii w Ultrechcie (prowincje północne) oraz unii w Arras (prowincje południowe). Wilhelm Orański został ogłoszony banitą przez Filipa II, co było potępieniem unii w Ultrechcie.
W 1581 roku prowincje północne proklamowały niepodległość i powstanie Zjednoczonych Prowincji Niderlandów, a namiestnikiem został Wilhelm Orański. W 1584 roku Wilhelm Orański został zamordowany. W roku 1585 do walki włączyła się Anglia, udzielając pomocy zbrojnej i finansowej Niderlandom. Na czele Zjednoczonych Prowincji staje Maurycy Orański. W latach 1591-1598 wojska niderlandzkie wypierają Hiszpanów na teren prowincji południowych. W roku 1609 zawarty został 12-letni rozejm. Do ostatniego starcia doszło w 1621 roku i zakończyło się ono sukcesem wojsk niderlandzkich. Dopiero w 1648 na mocy pokoju niderlandzko - hiszpańskiego Hiszpania uznała niepodległość Zjednoczonych Prowincji Niderlandów.