Wojny husyckie
Z pAmIęTnIkA nIeGrZeCzNeGo AnIołkA
Przyczyn ruchu husyckiego trzeba szukaæ przede wszystkim w silnych wp³ywach niemieckich w pañstwie czeskim. Wyra¼na przewaga elementu niemieckiego by³a zauwa¿ana w¶ród duchowieñstwa (wy¿szego) oraz na uniwersytecie praskim. W³adza w miastach w du¿ej mierze tak¿e znajdowa³a siê w rêkach niemieckiego patrycjatu. Szlachta czeska zosta³a wyw³aszczona przez bogat± zniemczon± magnateriê. Inn± przyczyn± by³y nadu¿ycia w Ko¶ciele czeskim.W roku 1409 Wac³aw IV wyda³ dekret w Kutnej Horze, na mocy którego w³adza na uniwersytecie praskim zosta³a przekazana w rêce czeskie, co spowodowa³o opuszczenie uniwersytetu przez niemieckich profesorów i studentów.
W 1412 roku z otwart± krytyk± papiestwa wyst±pi³ Jan Hus, a trzy lata pó¼niej zosta³ potêpiony na soborze w Konstancji i spalony na stosie.
W 1419 roku dosz³o do pierwszej defenestracji praskiej - przez okno praskiego ratusza zostali wyrzuceni rajcy katoliccy. W roku 1420 dosz³o do podzia³u wewn±trz husytów na kalikstynów (utrakwistów) oraz taborytów. Utrakwi¶ci skupiali przede wszystkim rycerstwo i ¶redniozamo¿ne mieszczañstwo, domagali siê komunii pod dwoma postaciami, wprowadzenia jêzyków narodowych w liturgii. Taboryci, którzy byli bardziej radykalni w pogl±dach domagali siê tak¿e reform spo³ecznych, wspólnego u¿ytkowania maj±tków.
Pierwsza wyprawa Zygmunta Luksemburczyka na Pragê w 1420 roku zosta³a odparta. W roku 1427 husyci podjêli wyprawy na ¦l±sk, Morawy, £u¿yce, do Brandenburgii, a trzy lata pó¼niej dotarli do Saksonii i Palatynatu.
W 1433 dosz³o do zawarcia porozumienia miêdzy husytami a soborem bazylejskim, na mocy którego husyci uzyskali autonomiê religijn± w ramach Ko¶cio³a katolickiego. Wówczas rozpoczê³a siê wojna miêdzy kalikstynami a taborytami. Taboryci ponie¶li klêskê w 1434 roku pod Lipanami. W 1448 roku Jerzy z Pobieradu na czele utrakwistów zdoby³ Pragê, a 10 lat pó¼niej koronowa³ siê na króla. W roku 1462 skaowane zosta³o porozumienie z utrakwistami. W roku 1467 taboryci i waldensi czescy stworzyli wspólnotê Braci Czeskich i Morawskich. W roku nastêpnym Jerzy z Pobieradu poniós³ klêskê w walkach z Maciejem Korwinem. W roku 1485 dosz³o do zawarcia pokoju miêdzy katolikami i utrakwistami w Kutnej Horze.
Wojny te doprowadzi³y do os³abienia w³adzy królewskiej w Czechach, os³abi³y Ko¶ció³ katolicki, zakoñczy³y siê klêsk± husytów oraz zniszczeniem gospodarczym.