Hatszepsut i Senenmut.

Z pAmIęTnIkA nIeGrZeCzNeGo AnIołkA

W tym temacie chciałbym przedstawić życie i panowanie najsławniejszej z królowych, która ważyła się sięgnąć po koronę Górnego i Dolnego Egiptu, mając też czelność oficjalnie ogłosić się faraonem, łamiąc tym samym prastare prawa jej przodków.

A czym było życie tej zapewne wielkiej królowej, która potrafiła (będąc pozornie słabą kobietą) ujarzmić niemal cały Egipt?...

Otóż, myślę, że pomimo, iż czasy jej panowania, to czasy pokoju, gdyż historia jej panowania nie odnotowała żadnych większych wojen, powstań czy buntów….to Hatszepsut była (wg mnie) nieszczęśliwą kobietą, która właściwie przez cały swój okres panowania borykała się z nie tylko z zawiścią, ale przede wszystkim z własną samotnością – jako faraon i jako kobieta.

A życie nie szczędziło jej smutku i kłopotów…

Gdy Hatszepsut miała 12 lat, umiera jej ukochany ojciec – faraon Totmes I, dla którego była chyba najukochańszą córką, którą to miłość rodzicielską w pełni mu odwzajemniała.
W tymże wieku (12 lat), żenią ją ze swoim przyrodnim bratem – faraonem znanym nam jako Totmes II.

Okres życia Hatszepsut, jako żony, matki i królowej sprawującej wraz z mężem władzę nad oboma krajami jest przez egiptologów, historyków i naukowców podzielony…

Jedni twierdzą, że było to raczej szczęśliwe małżeństwo, z którego narodziły się dwie córki – Neferure i Hatszepsut Meritre, a to, że Hatszepsut już wówczas bardziej władała Egiptem niż jej mąż, wynikało głównie ze słabego zdrowia Totmesa II, który (jak potwierdzają to współczesne badania naukowe), cierpiał na poważą chorobę serca z powodu, której dość często musiał przerywać swoje obowiązki władcy, mdlejąc niejednokrotnie podczas udzielania audiencji czy podczas odprawiania uroczystości, których to w starożytnym Egipcie faraonowi nie brakowało.
Wówczas to, na tronie faraona zasiadała jego żona, która nosiła tytuł Wielkiej Małżonki Królewskiej i była postrzegana jako koregenta swojego męża.

Inna grupa naukowców jest przekonana, ze małżeństwo Hatszepsut z Totmesem II było typowym małżeństwem z rozsądku, zaś para powyższych małżonków wręcz chronicznie się nie cierpiała, gdyż podobno Hatszepsut była tak zaborcza i zazdrosna, że nigdy nie darowała swojemu mężowi jego nałożnic, zaś jego syna, późniejszego faraona Totmesa III, który był synem jednej z tychże nałożnic, imieniem Iset, albo też (Isis), uważała za zwykłego bękarta.
Być może było to bezpośrednim powodem do zablokowania tronu przez Hatszepsut Totmesowi III, gdy ten osiągnął pełnoletniość i tym samym nabył praw do powyższego?...

Tak czy owak, ta niezwykła kobieta porwała się na rzecz, która stała się bezprecedensowa w dziejach historii całego Egiptu, mianując się pierwszą historii kobietą- faraonem, co musiało siłą rzeczy przysporzyć jej wielu wrogów – i to chyba nie tylko w jej najbliższym otoczeniu.

O tym, jak nominacja Hatszepsut na „męskiego” faraona wstrząsnęła posadami Egiptu świadczy też fakt, że u jej boku pojawiają się nieznane do tej pory postacie z niejakim Senenmutem na czele.
Tenże Senenmut miał pochodzić z niskich warstw społecznych, a będąc szczególnie wyróżniany przez swoją królową, której wiernie służył przez większość swego życia , musiał wprowadzać we wściekłość nie tylko ówczesną arystokrację, ale też i ówczesny kler, który z pewnością nigdy nie darował mu najwyższych tytułów kapłańskich, którymi obdarzyła go jego królowa, a po które miał czelność sięgnąć.

Gdy Hatszepsut miała 15 lat umiera jej mąż, faraon Totmes II, ona zaś przejmuje władzę nad krajem w imieniu nieletniego, prawowitego następcy tronu – Totmesa III.

I odtąd zaczyna się jej prawdziwa historia jako władczyni Obu Krajów.

Gdy młody Totmes III dorasta i chce sięgnąć po należną mu sukcesję, jego ciotka i zarazem macocha, ani myśli ustępować z drogi i blokuje go, sama ogłaszając się faraonem.

Hatszepsut wydaje się być bardzo dobrą władczynią, o czym świadczy potęga Egiptu, która od czasów panowania jej ojca chyba nawet jeszcze wzrasta w zauważalny sposób.
Przed jej panowaniem wielu Faraonów przechwalało się jakby na wyścigi, głosząc owe słynne wyprawy do tajemniczej krainy zwanej „Punt”, skąd przywożono wszystko to, czego brakowało w starożytnym Egipcie, m. in. – mirrę, kadzidło, kość słoniową, gumę, skóry zwierząt takich jak lamparty, lwy, żyrafy…
Przywożono też rośliny i oleje, z których wytwarzano potem różne substancje zapachowe.
Jakoś tak się wówczas składało, że dla ówczesnych faraonów wyprawa do tej dziwnej i tajemniczej krainy była jakby jednym z elementów ich panowania.

Hatszepsut udowodniła wszystkim, że była w stanie jako jedna z nielicznych faraonów uskutecznić ową wyprawę do Puntu, co potwierdza w formie potężnych malunków przedstawiających uczestników jej ekspedycji do tejże krainy na ścianach jej świątyni w Deir el- Bahari.

Doktor–egiptolog, pani Kara Cooney mówi, że owe malowidła przedstawiające wyprawę zorganizowaną do krainy Punt przez Hatszepsut, to największa i najwspanialsza reklama tamtych czasów.
Podczas, gdy tak wielcy faronowie, jak: Mentuhotep III, Ramzes III czy ich poprzednik Pepi II (ten ostatni wielkim faraonem raczej nie był) - chwalą się tylko głównie swoimi wyprawami w mniejszy lub większy sposób – Hatszepsut ukazuje nam powyższą wyprawę na swoich olbrzymich malowidłach, na których zawarto niemal każdy detal z tej wyprawy, jakby chciała nam powiedzieć:

- ja rozkazałam, i moi podwładni tam byli – zobaczcie sami.

Sama świątynia Hatszepsut w Deir el - Bahari, to niepodważalne dzieło sztuki budowlanej Egiptu faraonów, świadcząca na dodatek o potędze i sile władzy tej królowej.

Trudno powiedzieć, jaki los spotkałby Hatszepsut po śmierci, gdyby jej władza nie opierała się na owym Senenmucie, który był solą w oku najważniejszych ludzi z otoczenia królowej, a którego ona wywyższyła ponad innych, obdarzając go najważniejszymi oraz najwyższymi godnościami i urzędami w państwie.
Taka zniewaga nie mogła ujść płazem, ani jemu, ani królowej.

Wygląda też na to, że Senenmut był nie tylko pierwszym człowiekiem w państwie zaraz po osobie samej królowej, ale coraz więcej dowodów wskazuje na miłość i intymność, jaka łączyła tych dwojga ludzi.

Senenmut był synem ubogich rodziców o imionach Ramose i Hatnofert.
Wywodził się z okolicy Armant w Górnym Egipcie.
Miał pięciu braci, wśród których niejaki Senimem również zyskał duże znaczenie na dworze Hatszepsut (co pewnie zawdzięczał Senenmutowi).
Swoja karierę wojskową i urzędniczą Senenmut zaczął w armii egipskiej, chcąc prawdopodobnie szybko zatrzeć ślady swego pochodzenia.
Po opuszczeniu armii rozpoczął prace w administracji państwowej, szybko pnąc się po szczeblach ówczesnej władzy, stając się z biegiem czasu najwierniejszym urzędnikiem i poplecznikiem królowej.
Ilość tytułów, jaką nadała mu Hatszepsut uczyniła z niego możnowładcę, który właściwie mógłby rządzić Egiptem sam.
Najważniejszą funkcją Senenmuta był przez dłuższy czas, tytuł wychowawcy małej księżniczki Neferure, którą (jak już wiemy), królowa przygotowywała do władzy jako swoją następczynią, co byłoby kolejnym ewenementem w tym państwie.
Niestety – księżniczka Neferure zmarła nie doczekawszy pełnoletniości, co musiało być potężnym szokiem dla Hatszepsut.
Może to wówczas Senenmut wykorzystał cierpienie królowej po stracie dziecka i zaczął ją okradać nie tylko ze złota, które stanowiło własność faraona i znajdowało się w skarbcu królewskim, do którego Senenmut miał również swobodny dostęp , ale też i zdradzać ją na rzecz stronników młodego Totmesa, który coraz głośniej zaczął się upominać o władzę?..
Zakłada się również, iż Senenmut mógł być odpowiedzialny za przedwczesną śmierć księżniczki Neferure, która jeszcze za jego życia została mu odebrana spod opieki i powierzona administratorowi imieniem Senumen.

Jak już mówiłem, władzę Senenmut miał właściwe nieograniczoną, jego pozycja wzrosła na dworze Hatszepsut do tego stopnia, że pozwalał sobie nawet na przedstawianie się na malunkach ściennych i reliefach na równi z władczynią.
Na jednym z takich reliefów odnalezionych stosukowo niedawno pani dr. Cooney odczytała jeszcze jeden zaszczytny tytuł Senenmuta, który mówi: - „Ten, który dostarcza przyjemności królowej”.
Oczywiście nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie pewien malunek przedstawiający Hatszepsut i Senenmuta w pozycji nie pozostawiającej żadnych wątpliwości na to, że byli jednak kochankami.
Ponadto w jednym z niedokończonych grobowców przeznaczonych dla Hatszepsut, znaleziono mumię małego dziecka (chłopczyka), na jego sarkofagu znajdowały się imiona Hatszepsut i Senenmuta…
Niektórzy egiptolodzy zakładają, że był to syn tej pary, który podobnie jak Neferure zmarł przedwcześnie.
Senenmut dostał też pozwolenie od samej królowej na budowę swojego okazałego grobowca w tebańskiej nekropoli, gdzie nigdy nie został pochowany.
Przeznaczony dla niego sarkofag roztrzaskano na drobne kawałki, zaś jego pochowano ostatecznie na nekropolii Szeich Abd el – Qurna.
Po śmierci kochanka, królowa kazała usunąć wszelkie ślady po nim.
Od tej pory dużego znaczenia na jej dworze nabierają – skarbnik królewski i kanclerz, niejaki Nehesi oraz wezyr i zarazem wielki kapłan Amona – Re, Hapuseneb, którzy towarzyszą jej już chyba do samego końca.

Umierając, Hatszepsut miała prawie 50 lat i była bardzo schorowaną kobietą, cierpiącą na wiele przypadłości.
Niektóre z tych schorzeń były prawdopodobnie dolegliwościami, które królowa odziedziczyła w genach po swoich przodkach.
Zakłada się, że ostateczną przyczyną śmierci był ropień przyzębia.
Ówcześni lekarze prawdopodobnie zdecydowali się usunąć królowej tego zęba, który ich zdaniem powodował kolejne stany zapalne i kolejne cierpienia ich władczyni.
Niestety, być może w wyniku tego zabiegu nastąpiło zakażenie w konsekwencji, którego u królowej doszło do tężca, na którego w tamtych czasach żadnego ratunku nie było.

Swego rodzaju dziwnym wybrykiem losu jest to, iż powyższy ząb królowej, który w jakiś równie dziwny i niewiadomy sposób znalazł się w jedynej chyba zachowanej do dziś urnie kanopskiej należącej do Hatszepsut wraz z jej zmumifikowaną wątrobą, stał się dla współczesnych naukowców najważniejszą rzeczą, która pomogła podczas badań, jakie przeprowadzono na mumii znalezionej w grobowcu odkrytym niegdyś przez H. Cartera, a oznaczonym numerem KV – 60 stwierdzić, że – mumia, do której należy ów ząb, jest z pewnością mumią królowej Hatszepsut.

Ta kobieta faraon, która wstrząsnęła w posadach całym ówczesnym Egiptem przetrwała jakby na przekór swoim wrogom, którzy skazali ją na wieczne zapomnienie.
To, co osiągnęła w swoim ziemskim życiu nie powtórzyła już żadna z późniejszych królowych, które władały Egiptem.
Zdawać by się mogło, że dla Hatszepsut spełniły się niemal wszystkie jej marzenia….

A jednak twarz królowej chyba na wszystkich posągach, reliefach czy malowidłach, jest smutna i zatroskana.
Poprzez taki wizerunek Hatszepsut została nazwana przez współczesnych - smutną królową…

A dlaczego?....któż to odgadnie?....
Może w całym jej szorstkim życiu i bezkompromisowej walce o władzę było w niej więcej delikatnej kobiety niż sama myślała?...
Może właśnie to ciężar tej ogromnej władzy starł szybko uśmiech z jej twarzy?..
A może wśród tej nieprzebranej ilości dworzan, urzędników, wojskowych…cierpiała samotnie owe trudy i przykrości życia, które nie szczędził jej los?....

P.S.

Miał to być zwykły temat poświęcony tej niezwykłej kobiecie, a wyszło mi z tego chyba coś w rodzaju pewnego jakby spaceru z królową po jej odkrytych i nie odkrytych tajemnicach życia.

Pozdrawiam.

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

drakonia.opx.pl