ABC teorii - (08) Formy muzyczne - pieśń
Z pAmIÄTnIkA nIeGrZeCzNeGo AnIoĹkA
Większość utworów w muzyce rozrywkowej, tanecznej, biesiadnej, ludowej i jazzie zbudowana jest wg schematu, który w klasyce nosi potoczną nazwę "pieśń", lub "forma pieśni" (podręcznikowa nazwa to forma "repryzowa", wg której zbudowane są klasyczne pieśni). W zasadzie jest to forma 3-częściowa.Poszczególne części utworu zapisuje się symbolicznie następująco :
1 - wariant najprostszy A, B, A
2 - wariant bardziej rozbudowany A, A, B, A
3 - wariant najbardziej rozbudowany A, A1, B, A1, lub A, A1, B, A2.
Są też warianty zdeformowane (niekompletne) n.p. : A, A1, lub A, B, lub też A, B, B1 i t.p.
Znaczenie symboli jest następujące :
A - oznacza pierwszą część utworu, zwykle zawierającą 8, lub 16 taktów
A1 - jest to powtórzenie części A, ale z nieco innym zakończeniem, którego długość wynosi 1 do kilku taktow
B - oznacza drugą część utworu, zawierającą też 8, lub 16 taktów, ale niekoniecznie taką samą jak w części A (często jest ona kontrastowa zarówno w linii melodycznej, jak i w harmonii)
A2 - jest to powtórzenie części A, ale z jeszcze innym zakończeniem niż w części A i A1, wynikającym zwykle z zakończenia całego utworu.
W skróconym zapisie nutowym zakończenie części A nazywa się "pierwsza wolta" a części A1 - "druga wolta" i jest na to specjalne oznaczenie graficzne - klamra prostokątna z cygrami 1 i 2.
Przykład utworu (H. Arlen'a) o budowie A, A1, B, A2 w zapisie skróconym :
Część A ma 8 taktów, w tym 2-taktowe zakończenie oznaczone "1" pod klamrą a na końcu znakiem repetycji, część A1 jest grana od początku z zakończeniem "2 (Fine)", po części B, mającej też 8 taktów, należy grać od początku do napisu FINE, ale opuszczając zakończenie "1" (patrz tekst na końcu ostatniej 5-ciolinii, gdzie mamy informację "bez repetycji"), czyli wykonujemy A2. To zakończenie różni się od zakończenia A1, gdyż zamiast dwóch ósemek nad słowem FINE winna być ćwierćnutowa pauza, ponieważ jest to koniec utworu - czego w skróconym zapisie nie można pokazać, ale należy się tego domyśleć.
Przykład utworu (I. Berlin'a) o budowie A, A1 w zapisie skróconym :
Obie części mają po 16 taktów, w tym 6-taktowe zakończenia.
Taki skrócony zapis jest wystarczający dla wykonań instrumentalnych. Gdy utwór ma tekst, to na ogół jest on inny w każdej części A i zapis nutowy winien być ciągły, bez repetycji (co oczywiście zajmie więcej miejsca na papierze nutowym).
W kompozycjach instrumentalnych wybór formy jest nieograniczony, natomiast forma muzyki wokalnej musi być dopasowana do tekstu (dotyczy to też wyboru odpowiedniego metrum i tonacji, która musi uwzględniać skalę głosu wokalisty / wokalistki).
Link do pobrania :
http://www.4shared.com/fi...forma_pien.html