Zadeptywane Tatry

Z pAmIęTnIkA nIeGrZeCzNeGo AnIołkA

W nakładzie 6200 egzemplarzy Tatrzański Park Narodowy wydaje l30-stronicowe pismo pl.: "Tatry" adresowane do "miłośników Tatr i ich przyrody". Doby papier, staranne opracowanie graficzne i treść publikacji zachęcają do lektury, tym bardziej że ludzie "z nizin" mogą znaleźć tam wiele ciekawych informacji.
Z lektury 3 numeru "Tatr" (lato 2007) dowiedzieliśmy się, że żołnierze polskich jednostek wojskowych przed wyjazdem do Afganistanu odbywali ćwiczenia właśnie w Tatrach, odbywały się one z użyciem helikopterów i ciekawe, czy z użyciem broni palnej. Taktownie nie będziemy dochodzić, kto zezwolił na zamianę części Tatrzańskiego Parku Narodowego na poligon wojskowy, choć wiemy, że nie była to dyrekcja Parku.
Warkot helikopterów w Tatrach jest dziś rzeczą normalną, bowiem trwa przebudowa kolejki linowej na Kasprowy Wierch, co odbywa się z zaangażowaniem wszelkiego sprzętu możliwego do użycia w tatrzańskich warunkach. Nikogo nie dziwi tablica ustawiona u wejścia na szlak z Kuźnic na Myślenickie Turnie: "Uwaga Turysto! Widząc nadjeżdżający samochód, zachowaj ostrożność. Zejdź z drogi i stań w bezpiecznej odległości. Przepraszamy za utrudnienia".
Nasz ogromny niepokój wciąż budzą tłumy ludzi w różnym wieku, które zwozi się autobusami, i nie bacząc na kondycję i wyposażenie osobiste uczestników tych pielgrzymek, wygania na tatrzańskie szlaki. Z 3 numeru "Tatr" zapożyczyliśmy tekst "Natarcie na Tatry" informujący co działo się wiosną na tatrzańskich szlakach.
"Wiosenne miesiące roku 2007 sprowadziły w Tatry znacznie więcej gości niż rok temu. Stało się tak zapewne dzięki lepszej pogodzie, ale to wyłącznie gdybanie, nie oparte na żadnych badaniach. Swoją drogą coraz dotkliwiej odczuwamy brak systematycznych, wielostronnych i wieloaspektowych badań ruchu turystycznego w Tatrach - dobrze, że kolejkowa inwestycja na Kasprowym zwróciła uwagę na potrzebę takich badań i TPN zaczyna powoli o nich myśleć.
Powróćmy do statystyk: w tym roku od kwietnia do czerwca TPN sprzedał blisko 590 tys. "wejściówek" - w roku ubiegłym trochę ponad 458 tys. I to pomimo niekursującej od początku maja kolejki na Kasprowy. Duży wzrost zanotowano zarówno w kwietniu (o około 30 proc.), jak i w maju (o około 40 proc.), natomiast tegoroczny czerwiec był od zeszłorocznego "lepszy" o około 12 proc. Efektem tego wzrostu są liczby odwiedzających TPN w całym pierwszym półroczu. W tym roku było ich 736 tys., w porównaniu z wielkościami poniżej 600 tys. notowanymi od pierwszych lat XXI wieku. Czy powracamy do frekwencji z końca ubiegłego stulecia, gdy pierwsze półrocze regularnie kończyło się wielkością znacznie powyżej 700 tys.? Zmiany wieloletnie sugerują istnienie jakichś innych czynników wpływających na frekwencję w Tatrach - nie tylko pogody. Ale jak już wspomniałem - głębszych analiz brak".
Obecna, tatrzańska rzeczywistość ogromnie różni się od tej, którą 61 lat temu prezentował przewodniczący Komisji Organizacyjnej Tatrzańskiego Parku Narodowego prof. dr Władysław Szafer. W broszurce wydanej nakładem Państwowej Rady Ochrony Przyrody w roku 1936 "O Tatrzańskim Parku Narodowym" nasz wybitny naukowiec i działacz na rzecz ochrony przyrody pisał:
"Chociaż "Parkiem" Tatry chcemy nazwać - wzorem wielu innych narodów świata - to przecież nie chcemy ich zmieniać w żaden park, czy ogród, lecz chcemy jedynie, aby Tatry pozostały na zawsze takimi, jakie natura je stworzyła".
"Wszystkie zwierzęta żyjące w Tatrach otoczone będą w Parku Narodowym opieką. W szczególności chronione będą troskliwie, tak jak to jest i dzisiaj, kozice i świstaki".
"Dla zapewnienia zwierzynie spokoju przed turystami, utworzone zostaną na większych obszarach tzw. mateczniki: z dwu takich największych mateczników jeden objąć ma Wołoszyn i Kosistą, a drugi najgórniejsze części Doliny Kościeliskiej".
"W Parku Narodowym nie będzie wolno niszczyć roślin, łamać gałęzi, drzew, wyrywać lub wykopywać dziko rosnących krzewów i ziół, i zrywać rzadkich i pięknych kwiatów. Szczególnie chronione będą drzewa: limba, cis i modrzew".
"Dla ochrony szczególnie pięknych i rzadkich roślin i tam, gdzie one występują w dużej ilości, tworzone będą małe rezerwaty (czyli obszary ściśle chronione), położone zwykle w trudno dostępnych lub całkiem dla owiec niedostępnych miejscach. Miejscami takimi mają być: górna część Doliny Smytniej, kocioł Hali Pysznej z otoczeniem, górna część Wąwozu Kraków, pewne partie pod Ciemniakiem, na Małym Giewoncie i nad Morskim Okiem".
"W Parku Narodowym ograniczenia swobody ruchu stosowane będą w pewnej mierze wyłącznie w stosunku do turystów, a zwłaszcza w ruchu gromadnych wycieczek ..."
"Wierzymy - pisał Władysław Szafer - że utworzenie Parku Narodowego zachowa na zawsze piękno i urok Tatr - tej najwspanialszej cząstki polskiej ziemi". A co jest dziś? Można już teraz podjąć badania, by odpowiedzieć na pytanie: kiedy całkowicie zostanie zasikane Morskie Oko, zginą świstaki i kozice?

Gazeta Przyroda Polska, Nr 9 wrzesień 2007, Maciej Zdzienicki

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

drakonia.opx.pl