Socrealizm w literaturze

Z pAmIęTnIkA nIeGrZeCzNeGo AnIołkA

Socrealizm, jak inne dobra socjalizmu, przyszedł do nas z Kraju Rad. Dotykał on sztuki jako całości, ale akurat w tym temacie chciałbym skupić się na literaturze ówczesnego okresu.
Za oficjalny początek socrealizmu w literaturze uznaje się zjazd Związku Zawodowego Pisarzy Polskich w 1949 r. W socrealistyczny nurtu wpisywali się tacy pisarze Aleksander Ścibór-Rylski, Jan Wilczek, Tadeusz Konwicki, Jan Ważyk ale także Władysław Broniewski, Wiesława Szymborska, Konstanty Ildefons Gałczyński, Julian Tuwim, etc.

Literatura socrealistyczna wpisywała się w ogólne założenia komunistycznej propagandy. Wychwalano w niej zdobycze Kraju Rad, podziwiano Lenina, gardzono zachodem. Pisarze godzili się na ten narzucony model tworzenia literatury praktycznie z dwóch powodów. Pewne ich część robiła to z wiary w słuszność systemu komunistycznego. Reszta obawiała się po prostu konsekwencji odmowy współpracy.

Tu pojawiają się pytania. Jak powinniśmy oceniać poetów którzy zaprzedali się totalitaryzmowi?

Zapraszam.

PS.
Poniżej zamieszczam kilka strof napisanych w duchu socrealistycznym.

Szymborska Wisława
Lenin

Że w bój poprowadził krzywdzonych,
że trwałość zwycięstwu nadał,
dla nadchodzących epok
stawiając mocny fundament -
grób, w którym leżał ten
nowego człowieczeństwa Adam,
wieńczony będzie kwiatami
z nieznanych dziś jeszcze planet.

Wisława Szymborska

Partia. Należeć do niej,
z nią działać, z nią marzyć,
z nią w planach nieulękłych,
z nią w trosce bezsennej -
wierz mi, to najpiękniejsze,
co sie może zdarzyć.

Władysław Broniewski
Zabrze

Prędzej, górniku, głębiej, górniku,
węgla pokłady rąb,
w twojej kopalni, na twym chodniku
staje ojczyzny zrąb.

Pod twym oskardem padł kapitalizm,
nadszedł wolności czas.
Więcej żelaza, węgla i stali
dla robotniczych mas!

Węgiel ogrzeje, węgiel nakarmi,
z węgla nasz Wspólny Dom,
węgiel - to siła Ludowej Armii,
droga ku jasnym dniom.

Nie dla bogaczy-wyzyskiwaczy
dzisiaj wyciskasz pot:
Polska robocza czeka i patrzy,
czeka i pług, i młot.

Prędzej, górniku, śmielej, górniku,
w przyszłość twą jasną idź,
dąż zastępami współzawodników,
w trudzie pierwszeństwo chwyć.

Twoja ta ziemia, twoja na zawsze
węgiel, żelazo, stal!
Zabrze na przedzie, prowadzi Zabrze
w socjalistyczną dal.

Konstanty Ildefons Gałczyński

,,Przysięgam: Już nigdy nie będę słaby,
pióro w promień przemienię i niech się promieni.
Oto nowe stulecie. A tylko dwie sylaby:
LENIN".

,,Kto umie z siebie jak słońce
ziemi dać światłość wszystką
ten właśnie jest bolszewikiem
ten właśnie jest komunistą"

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

drakonia.opx.pl