Nieznana strona Dalmacji

Z pAmIęTnIkA nIeGrZeCzNeGo AnIołkA

Właśnie wróciłam z wakacji w tym przepięknym regionie wybrzeża Adriatyku i chciałam podzielić się spostrzeżeniami, które nieco mnie zaskoczyły.

Każdemu Chorwacja kojarzy się z wypoczynkiem w turystycznych kurortach, żwirowymi plażami, czystym morzem, słoneczną pogodą i milionem wysp. Okazuje się jednak, że może być także nie lada atrakcją dla miłośników historii. Już kilkudziesięciokilometrowa wycieczka brzegiem morza daje okazję do ujrzenia niesamowitych zabytków i nastrojowych starych miasteczek. Oto krótki plan podróży w rejonie Szybeniku.

-Szybenik- miasto założone w IXw. przez chorwackich królów, położone na stromym skalistym wybrzerzu zachwyca nienaruszoną starówką, którą można zwiedzać przechadzając się uliczkami tak wąskimi, że dwie osoby mogą się minąć tylko ustawiając się bokiem, oraz przemierzając tysiące schodów. Warto odwiedzić tam przede wszystkim katedrę z przepięknym portalem, renesansową loggię (miejsce, gdzie odbywały się publiczne sądy) i miejską cysternę.

-Primoszten - miejsce rzadko wspominane w przewodnikach, położone na wyspie połączonej z lądem wąskim nasypem. Nie zachwyca wprawdzie żadną wyjątkową budowlą, jednak w całości pozwala zobaczyć, jak wyglądały niewielkie handlowo-rybackie miasteczka. Kamienne domy przy nadmorskiej promenadzie okrążającej wyspę sprawiają wrażenie, jakby czas zatrzymał się gdzieś w XVIw. Warto zwrócić uwagę na dachy z kamiennych łupków.

-Trogir - to położone na małej wysepce, na którą prowadzi most, niegdyś potężne, bogate miasto, które do dziś najstaranniej przechowuje ślady Weneckiego panowania. Można tam ujrzeć wieże i ruiny murów twierdzy św. Michała. O bogactwie miasta świadczą szerokie, dwukierunkowe uliczki z rynsztokami (dziś zabetonowanymi) po obu stronach. Na głównym placu stoi loggia niemal identyczna jak ta w Szybeniku, z tym, że w Trogirze dodatkowo zachował się kamienny stół sędziowski i ławy ławników. Obok można zobaczyć absolutny hit - miejską katedrę zbudowaną w XIII w i przebudowaną (nieznacznie) w XVIw. Wspaniały romański portal zachował się nietknięty. Oprócz tego warto odszukać wciśnięte między wąskie kamienice XV-wieczne i renesansowe pałace patrycjuszy.

-Kasztela - to rozciągający się między Trogirem a Splitem szlak nadmorskich zamków, które można zwiedzać spacerując plażą wzdłuż siedmiokilometrowej promenady. Twierdze powstały w wiekach XIV-XVI. Zupełnie nie odpowiadają naszym wyobrażeniom o zamkach wznoszonych na niebosięznych skałach - każdy z nich początkowo budowany był na sztucznej wyspie ok. 20 m od brzegu, dziś zamulenie brzegów sprawiło, że tylko jeden z zamków w dalszym ciągu nie ma kontaktu ze stałym lądem. Na szczególną uwagę zasługują Kasztek Luksic - odrestaurowany niedawno i dostępny dla zwiedzających przepiękny warowny pałac oraz Kastel Gomilic, wspomniany zamek wciąż znajdujący się na wyspie. Jego mury zostały wykorzystane przez lokalnych rybaków do budowy małego miasteczka i dziś to założenie architektoniczne,w którym z oryginalnej budowli pozostała jedynie kordegarda zdumiewa przemyślnością późniejszych mieszkańców i jest wspaniałym przykładem "architektury losowej", która w niecodziennej szpetocie zachowuje jednak pewien nieodparty urok.

- Solona - - to antyczne miasto, które w wiekach IV-V stało się ostoją chrześcijaństwa w tym rejonie. Dziś zwiedzać można ruiny katedry, rzymski i chrześcijański cmentarz, mury miejskie, bramę ze śladami bitej drogi, teatr i amfiteatr oraz cud lokalnej myśli inżynierskiej - dom bogatego posiadacza ziemskiego (dziś znajduje się tam muzeum) który do budowy wykorzystał fragmenty kolumn, rzeźb i nagrobków a z "ust prawdy" uczynił przydomowy kranik do mucia rąk po pracach ogrodniczych. W cienistym ogrodzie można zasiąść na kapitelach kolumn przy stole z płyty nagrobnej.

- Split - miasto, które niemal w całości powstało w murach pałacu Dioklecjana. Z mauzoleum władcy uczyniono katedrę zachwycającą dziś kombinacją architektury antycznej, romańskiej i gotyckiej (w tym warto zwrócić uwagę na dwie przepiękne kaplice z XIV wieku, w których ornamentyce widać wyraźne inspiracje antykiem). Kolumnada perystylu posłużyła jako element zdobniczy fasad renesansowych pałaców a świątynia Jowisza stała się jednym z pierwszych miejskich kościółków. Prócz niesamowitej średniowiecznej starówki i renesansowych pałaców miasto do dziś może pochwalić się dużym zachowanym kompleksem architektury rzymskiej.

- Twierdza Klis- - początkowo twierdza rzymska, później chorwacka, wenecka, austriacka i wreszcie włoska służyła aż do II WŚ. Położona na skale przypominającej polskie Tatry strzeże jedynej do niedawna drogi przez przełęcz i jak miecz Dammoklesa wisi nad położonym u podnóża góry Splitem. Próba odnalezienia się wśród murów i galeryjek strzelniczych podczas ekspresowego zwiedzania dowiodła, że najeźdźcy w istocie nie mieli tam żadnych szans.

Tak więc kto znudzi się smażeniem się na plaży może śmiało spakować aparat i ruszyć po niesamowitą historyczną przygodę.

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

drakonia.opx.pl