Kilka ciekawszych pojęć informatycznych :)
Z pAmIÄTnIkA nIeGrZeCzNeGo AnIoĹkA
Kilka przydatnych pojęć ułatwiających prace..... :)ADSL- ang. Asymmetric Digital Subscriber Line - asymetryczna cyfrowa linia abonencka. Technologia pozwalająca na bardzo szybką transmisje danych cyfrowych, a także głosu po istniejących liniach telefonicznych. ADSL oferuje szybkość transmisji danych od 512kbps do 6 Mbps. W technologii ADSL działa między innymi Neostrada.
AGP- złącze graficzne, które pojawiło się w odpowiedzi na niewystarczającą przepustowość szyny
PCI; w ostatniej wersji AGP 8x przepustowość sięga 2,1GB/s; w nowych komputerach interfejs
ten nie jest już stosowany.
AHCI- ang. Advanced Host Controller Interface, mechanizm zapewniający komunikację systemu
z urządzeniami SATA i wykorzystanie ich zaawansowanych możliwości, np. podłączenie w czasie
pracy komputera.
Aktualizacja bazy danych- Proces instalacji bazy zawierającej najnowsze sygnatury wirusów. Ponieważ codziennie pojawiają się nowe, często bardzo groźne wirusy, nawet najlepszy program antywirusowy nie będzie spełniał swojego zadania bez aktualnej bazy wirusów.
Aplet- ang. applet- mała aplikacja. Niewielki program, pojedyncze narzędzie, którego zadaniem jest wykonywanie różnych prostych czynności, np. w systemie operacyjnym.
ATI-CrossFire- system łączenia kart graficznych; rozdziela obliczanie grafiki 3D na dwie karty, co
dwukrotnie zwiększa wydajność jej przetwarzania; układ tworzy karta (master)
działająca w tej technologii i karta wspomagająca.
Autostart- Ułatwienie w systemach operacyjnych. Dzięki niemu po włożeniu kompaktu do napędu CD-ROM
lub DVD-ROM płyta z muzyką zacznie automatycznie grać, a z płyty CD/DVD-ROM zawierającej dane komputerowe uruchamiany jest główny program.
BIOS- ang. Basic Input/Output System, oprogramowanie zaszyte w układach półprzewodnikowych
płyty głównej, odpowiadające za podstawowe funkcje komputera, a więc uruchomienie
procesora, wykrywanie dysków itp.
Bitrate- Współczynnik określający, ile bitów danych zostało użytych do zapisania dźwięku lub obrazu trwającego określoną jednostkę czasu (zazwyczaj sekundę). Bitrate jest wyrażony w kilobitach - np. 60-sekundowy plik MP3 zapisany w bitrate 128 będzie zajmował 7680 kilobitów (980 kilobajtów).
Bluetooth- system bezprzewodowego radiowego przesyłania danych instalowany w urządzeniach przenośnych, takich jak telefony komórkowe czy palmtopy. Pecet możemy wyposażyć w Bluetooth, korzystając ze specjalnych modułów USB.
Zasięg komunikacji Bluetooth na otwartej przestrzeni wynosi od 1 do 100 metrów.
Brute Force- ang. brutalna siła. Określenie algorytmu, który opiera się na sukcesywnym sprawdzeniu
wszystkich możliwych kombinacji w poszukiwaniu rozwiązania problemu, zamiast
skupiać się na jego szczegółowej analizie. Programy łamiące hasła metodą
brutce force sprawdzają po kolei wszystkie możliwe kombinacje znaków.
CD/DVD- Płyta wykonana z plastikowego tworzywa pokrytego jedną lub kilkoma warstwami metalicznymi.
Nie ma właściwości magnetycznych, a tylko optyczne. Płyty CD i DVD różnią się pojemnością. Na CD mieści się ok. 650MN danych, a na DVD do 17GB.
Chipset- zestaw układów sterujących płyty głównej, który odpowiada za komunikacje między
procesorem, a pozostałym i komponentami; zwykle składa się z dwóch układów, tzw.
mostka północnego i południowego.
CSTN- Rodzaj kolorowego wyświetlacza ciekłokrystalicznego z pasywną matrycą. Tego typu wyświetlacze mają nieco gorsze parametry od wyświetlaczy z aktywną matrycą, ale są dużo tańsze w produkcji.
DDR- ang. Double Data Rate, pamięć dwukrotnie wydajniejsza od poprzednich pamięci SDRAM,
jednak obecnie już rzadziej wykorzystywana, jej miejsce na dobre zajęły moduły typu
DDR2, a wkrótce popularność zyskają DDR3.
DDR3- kolejny (po DDR i DDR2) standard pamięci RAM, cechuje się m.in. większą przepustowością
(np. 12,7GB/s w przypadku PC3-12700), niższym napięciem zasilacza (1,5V) i mniejszym
poborem mocy (W).
DoS- Denial of Service to atak mający na celu takie zablokowanie komputera, by przestał świadczyć
usługi, np. udostępnić pliki czy rekordy bazy danych, logować użytkowników, wyświetlać strony
WWW itp.
DRM- ang. Digital Rights Management- zarządzania prawami cyfrowymi. Ogólny termin odnoszący się do stosowanych przez wydawców i dystrybutorów mechanizmów kontroli dostępu do treści multimedialnych.
DVI- ang. Digital Video Interface, cyfrowe złącze wideo stosowane w monitorach LCD i w kartach
graficznych; pozwala na wierne przesłanie sygnału i jest odporne na zakłócenia, co przekłada
się na wyższą jakość obrazu.
E-book- ang. eletronic book- książka elektroniczna. Książka w postaci elektronicznej.
Edytor rejestru- Program służący do edycji rejestru Windows. Dzięki niemu można zmieniać niektóre ustawienia, niemożliwe do modyfikacji w inny sposób (za pomocą programów lub korzystając z interfejsu obsługi Winsows). Z edytora rejestru powinni korzystać wyłącznie zaawansowani użytkownicy systemu, ponieważ samodzielne wprowadzanie zmian
w rejestrze może spowodować uszkodzenie Windows.
Ekran LCD- and. Liquid Crystal Display- wyświetlacz ciekłokrystaliczny. Wyświetlacze LCD spotyka się między innymi w zegarach elektronicznych. kalkulatorach, telefonach komórkowych, cyfrowych aparatach fotograficznych i kamerach.
Technika ta zdominowała także rynek monitorów komputerowych- większość ekranów produkowanych jest właśnie
w tej technologii.
Elektroniczny- tego terminu używamy w odniesieniu do komputerowego zapisu inf. (w przeciwieństwie do tradycyjnego zapisu na papierze).
Np. list w formie elektronicznej (e-mail) to list zapisany na dysku twardym, możliwy do obejrzenia na ekranie komputera. Gdy natomiast taki list wydrukujemy, nie będzie to już format elektroniczny.
FAT32- Odmiana systemu plików FAT, z którego mogą korzystać systemy operacyjne Windows 95 OSR2, Windows 98,
Windows Millennium, Windows XP i Windows Vista. FAT32 może rozpoznać 2 32 (czyli 4 294 967 296) adresów jednostek
alokacji, dzięki czemu obsługuje dyski twarde do wielkości dwóch terabajtów (dwóch tysięcy gigabajtów).
Fire-Wire- Standard szybkiego portu szeregowego. Jego szybkość transmisji wynosi do 800Mb/s. Jednym z zastosowań
Fire-Wire jest przyłączanie cyfrowych kamer wideo i odtwarzaczy DVD.
Forum dyskusyjne- miejsce, w którym użytkownicy internetu mogą wymieniać się uwagami na dany
temat. Najczęściej umieszczane są one na stronie WWW.
FSB- ang. Front Side Bus, główna magistrala danych komputera, pozwalająca procesorowi na komunikację z układem sterującym płyty głównej, a za jego pośrednictwem również z innymi komponentami- dyskami, siecią itp.
GDDR3- Rodzaj pamięci RAM przeznaczony do kart graficznych taktowanych powyżej 600MHz. Od klasycznych pamięci rożni sie tym, że budowę i działanie modułów dostosowano specjalnie do przetwarzania cyfrowej grafiki.
GPRS- ang. General Packet Radio Service- pakietowy system przesyłania danych. System przesyłu danych z wykorzystaniem telefonii komórkowej, w którym opłaty naliczane są nie za czas połączenie, lecz za ilość przesyłania danych.
Dzięki temu można pozostawać długo on-lina bez ponoszenia dodatkowych kosztów.
GPS- Globalny system pozycjonowania, służący do określenia współrzędnych geograficznych z dokładnością do kilku metrów. Pozycja wyliczana jest na podstawie sygnałów wysyłanych przez krążące wokół Ziemi satelity. GPS wykorzystywany jest między innymi do nawigacji satelitarnej.
HD- Hight Difinition - technologia zapisu obrazu w wysokiej rozdzielczości; obraz tworzy 720 lub 1080 linii poziomych, jest wyświetlany w formacie 16:9 (obecny standard to najczęściej 576 linii w poziomie i format 4:3).
HDMI- Hight-Definition Multimedia Interface - złącze cyfrowe do przysyłania nieskompresowanego obrazu i dźwięku; jest następcą DVI i pozostaje z nim zgodny; transmituje sygnał zabezpieczony przed kopiowaniem.
Herc, Hz- jednostka miary częstotliwośi, opisująca liczbę powturzeń pewnego zjawiska w ciągu jednej sekundy.
Jednostka herc pochodzi od nazwiska niemieckiego fizyka Heinricha Hertza.
HyperTransport- rodzaj magistrali systemowej, która w produktach formy AMD zastąpiła FSB; oferuje przepustowość 8GB/s, służy do komunikacji z komponentami z wyjątkiem pamięci operacyjnej, dzięki czemu jest mniej obciążona niż FSB.
JPEG- Popularny format zapisu plików graficznego. Do zmniejszenia objętości plików zawierających obraz wykorzystuje kompresję stratną. Pliki w formacie JPEG mają rozszerzenia jpg lub jpeg.
Internet- światowa sieć licząca miliony komputerów, które wymieniają różne informacje poprzez sieć telefoniczną i łącza specjalne, na przykład światłowody i łącza satelitarne. Charakterystycznym elementem internetu są strony WWW,
które oglądamy w przeglądarkach internetowych.
IrDA- (ang. Infrared Data Association) - standard bezprzewodowej transmisji danych wykorzystujący fale podczerwone. W nowszej wersji 1.1 umożliwia on przesyłanie danych z prędkością do 4Mb/s. IrDA została stworzona głównie z myślą o urządzeniach przenośnych, jednak w chwili obecnej z uwagi na mniejszą funkcjonalność jest ona wypierana przez Bluetooth. Łącze podczerwieni znajdziemy w telefonach komórkowych, palmtopach
i starszych notebookach (laptopach).
Karta pamięci- miniaturowy, półprzewodnikowy nośnik danych stosowany najczęściej w aparatach fotograficznych, telefonach komórkowych, odtwarzaczach MP3. Aktualnie produkowanych jest kilka, niekompatybilnych ze sobą standardów kart pamięci, z czego najpopularniejszymi są SecureDigital i CompactFlash. Najmniejsze karty pamięci (11x15x1 mm) wytwarzane są w standardzie microSD (zwanym też Trans Flash). Ta niewielkie nośniki mają pojemność do 8GB.
Keylogger- Program lub sprzęt komputerowy służący do rejestracji wszystkich znaków wprowadzanych z klawiatury. W funkcje logowania klawiatury wyposażone jest często złośliwe oprogramowanie tworzone przez cyberprzestępców.
Klucz- klucz to ciąg znaków wykorzystywany do szyfrowania i rozszyfrowywania danych. Im dłuższy klucz, tym trudniej rozszyfrować zakodowanie za jego pomocą informacje. Długość klucza podaje się w bitach./\/\ Klucz to także element rejestru Windows. Jest odpowiednikiem katalogu. Wiele z nich zawiera w sobie kolejne klucze. Zadaniem kluczy jest uporządkować strukturę tak, aby łatwo było ją przeglądać oraz modyfikować.
Kilobit- Ilość danych równa 1024 bitom. Na jednym bicie można zapisać tylko wartość liczbową zero albo jeden. Osiem bitów tworzy bajt, tak więc jeden kilobit to 128 bajtów.
Kod- Zrozumiały dla programisty język, w którym pisane są programy. Czytając kod źródłowy, programista może dojść (bez uruchamiana), do czego służy i jak będzie działał. Kod źródłowy jest zwany także listingiem.
Kod bootstrapowy- kod inicjujący pracę systemu operacyjnego, np. NTLDR czy GRUB, zwykle zapisany w pierwszym sektorze dysku twardego, choć można również uruchamiać ten kod np. z karty sieciowej (w komputerach bezdyskowych).
Korektor graficzny- Urządzenie lub program służący do zmiany natężenia dźwięku dla konkretnych częstotliwości. Można
w ten sposób uzyskać głośniejsze i cichsze tony wysokie, średnie bądź niskie.
Link, odsyłacz- charakterystyczny element hipertekstu spotykany najczęściej na stronach WWW. Po kliknięciu na ten swego rodzaje łącznik otworzona zostaje inna strona (lub inny fragment tej samej strony). Link, zwany również hiperłączem, ma najczęściej postać rysunku lub podkreślonego tekstu. Zatrzymany na nim kursor zmienia kształt na rysunek dłoni z wyciągniętym palcem. Po kliknięciu hiperłącze zmienia kolor.
Login- nazwa użytkownika, która razem z hasłem służy do logowania się.
Menu DVD- Graficzna lista opcji, z której użytkownik może wybierać polecenia w celu wykonania konkretnej operacji, np. uruchomienia filmu lub pokazu czy wyboru wersji językowej. Menu płyty DVD uruchamiane jest automatycznie po włożeniu nośnika do stacjonarnego odtwarzacza (np. napęd DVD.
Metoda sterownika- metoda odgadywania haseł polegająca na sprawdzaniu loginów i haseł przy użyciu słów zawartych w słowniku wbudowanym w program. Ogranicza to bardzo znacząco liczbę możliwych kombinacji, dlatego też stosowanie haseł słownikowych jest mało bezpieczne.
MicroSD- Karta pamięci typu Secure-Digital o rozmiarach 11x15x1 milimetr (jest dwukrotnie mniejsza od karty miniSD). Stosowana głównie w małych mobilnych urządzeniach. Najbardziej pojemne karty microSD mogą pomieścić 8GB danych.
MMS- ang. Multimedia Messaging Service- usługa służąca przekazywaniu wiadomości multimedialnych, opracowana na potrzeby telefonii komórkowej. Umożliwia komunikację między telefonami, a także między telefonem a dowolnym adresem e-mail, przez przesyłanie wiadomości, które mogą zawierać oprócz zwykłego tekstu także zdjęcia, dźwięk oraz filmy.
Monitor- Program, który nieustannie sprawdza kopiowane do komputera pliki na obecność wirusów. Jeżeli znajdzie zarażony plik, podnosi alarm, ostrzegając nas przed niebezpieczeństwem rozprzestrzeniania się wirusa w naszym komputerze.
MP3- Pełna nazwa to MPEG-1 Audio Layer-3. Jest to typ kompresji plików dźwiękowych. Tak skompresowany dźwięk zajmuje nawet 10 razy mniej miejsca niż oryginalnie zapisany na płycie kompaktowej, zachowując przy tym akceptowalną jakość dźwięków.
NTFS- System plików dla Windows NT. System plików wspierany tylko przez wersje Windows z rodziny NT/2000/XP/Vista.
OGG- format plików muzycznych tworzonych z kompresją stratną. Standard OGG bazuje na podanym pomyśle jak MP3, lecz zapewnia wyższą jakość dźwięku przy tej samej wielkości pliku. Zaletą plików OGG jest to, że ich odtwarzanie wymaga dużej mocy obliczeniowej procesora.
Overclocking (o/c)- inaczej przetaktowanie; podnoszenie częstotliwości procesora ponad częstotliwość zdefiniowaną przez producenta; zazwyczaj wykonywane jest w celu zwiększenia wydajności układu, a zarazem całego komputera.
Pamięć flash- Typ pamięci stosowanej między innymi w aparatach cyfrowych i odtwarzacz MP3, służącej do przechowywania i przenoszenia danych. Z pamięci flash korzystają także coraz bardziej popularne obecnie kieszonkowe nośniki danych {tak zwane pendrive'y).
Pamięć podręczna- ang. cache, jest to szybka pamięć pośrednicza w przesyłaniu danych pomiędzy różnymi urządzeniami, np. między procesorem, a pamięcią RAM, w procesorach składa sie z dwóch, trzech poziomów (L1, L2, L3).
PCI- ang. Peripheral Component Interconnect, magistrala do komunikacji między płytą główną,
a kartą rozszerzeń, wprowadzona w 1992 roku i wciąż stosowana; jej najnowsza odmiana to PCI Express.
PCI Express- PCIe, odmiana złączy do kart rozszerzających komputera; w kartach graficznych stosuje się złącze PCI Express x16 o przepustowości 8GB/s (większej niż AGP 8x), inne karty wykorzystują
złącze PCIe x1.
PIN- ang. Personal Indentification Number - osobisty numer identyfikujący. Najczęściej czterocyfrowa liczba umożliwiająca korzystanie z zabezpieczonych kart elektronicznych - takich jak karty kredytowe, karty SIM czy karty bankomatowe.
PictBridge- standard portu połączeniowego stosowanego w drukarkach kolorowych, który umożliwia bezpośrednie połączenie aparatu cyfrowego z drukarką bez pośrednictwa komputera i wydruk zapisanych w pamięci aparatu zdjęć.
Płyta wielosesyjna- Sposób zapisu płyty nagrywalnej, który umożliwia dodanie do niej danych. Płyty wielosesyjne przed zamknięciem sesji odczytują jedynie pecety z XP i Vistą. Gdy zakończymy sesję, nośnik będzie odtwarzany w każdym pececie. Płytę można rozpoznać po napisie ''RW'' np. CD-RW.
Pokaz slajdów- ang. slideshow. W programach do przeglądania plików graficznych funkcja umożliwiająca wyświetlanie wszystkich przeznaczonych do pokazu obrazków w określonych, krótkich odstępach czasu bez interwencji użytkownika. Gotowy pokaz można wyświetlać na komputerze lub nagrać na płyty CD/DVD.
Port USB- ang. Universal Serial Bus- uniwersalna magistrala szeregowa. Rodzaj portu komunikacyjnego komputerów
pozwalający na przesyłanie danych z prędkością 480MB's.
Przeglądarka stron WWW- Program, który umożliwia wyświetlanie na ekranie zawartości strony WWW.
p2p, peer-to-peer- ang. równy-z-równym. Popularna nazwa aplikacji, służących użytkownikom do wymiany plików
za pośrednictwem internetu. Programy p2p wyszukują w sieci inne komputery, na których zainstalowano daną aplikację peer-to-peer, i umożliwiają ściągnięcie z nich udostępnionych plików muzycznych, multimedialnych lub programów komputerowych.
RAID- ang. Redundant Array of Independent Disks, system dysków składający się z kilku dysków twardych, ma na celu zwiększenie wydajności lub niezawodności komputera, niekiedy także przestrzeni dyskowej.
Ready Boots- funkcja zaimplementowana w systemie Windows Vista, została opracowana z myślą o pamięciach USB, na których system przechowywałby najczęściej używane pliki, skracając czas dostępu do nich.
RSS- metoda dystrybucji nagłówków wiadomości, oparta na standardzie XML. Zestaw nagłówków umieszczony w pliku RSS tworzy kanał RSS. Do odczytu tego typu wiadomości służą specjalne programy, tak zwane czytniki RSS.
SD, SDHC- standardy kart pamięci wykorzystywane w urządzeniach przenośnych; karty SD mają pojemność od 8MB do 2GB, a karty SDHC od 4GB do 8GB; nie są zgodne- SDHC nie będzie działać w gnieździe SD.
Silnik- Fragment kodu programu odpowiedzialny za wykonywanie jego głównej funkcji.
SLI (Scan Line Interleave - Przeplot Skanowania Linii bądź Scalable Link Interface - Interfejs Skalowalnego Łącza) - technologia pozwalająca na skorelowanie pracy dwóch (lub trzech) kart graficznych celem szybszego renderowania obrazu.
Spyware- ang. oprogramowanie szpiegowskie. Oprogramowanie, które umożliwia pobieranie informacji o osobie
lub organizacji bez wiedzy użytkownika. W internecie spyware najczęściej przyjmuje postać programu przesłanego na dysk twardy danej osoby. Pobiera on informacje i przesyła do zainteresowanych, np. do firm reklamowych.
S-Video- gniazdo wideo służące do przesyłania obrazu pomiędzy analogowymi urządzeniami audio/wideo. Zapewnia wyższą jakość obrazu niż
popularne gniazdo kompozytowe, ponieważ pozwala na przesyłanie osobno informacji o kolorach i jasności obrazu.
Szablon- programy zawierają często gotowe wzory najpopularniejszych typów dokumentów, zwane szablonami. W wypadku edytora tekstu jest to np. wzór faksu lub życiorys, a w wypadku programu do tworzenia prezentacji (najsłynniejszy to PowerPoint)- atrakcyjny przepis na jej stworzenie.
TB, terabajt- Jednostka danych równa 1024 gigabajtom.
UKF- skrót UKF oznacza fale ultrakrótkie wykorzystywane szeroko między innymi do nadawania audycji radiowych.
W Polsce stacje radiowe nadają na falach ultrakrótkich w paśmie od 87,5 do 108MHz.
USB 2.0- Standard portu USB, który umożliwia transfer danych z prędkością do 480Mb/s. Wcześniejszy standard
USB 1.1 pozwalał na przesłanie do 12Mb/s.
VolP- Technologia umożliwiająca przesyłanie dźwięku za pomocą łączy internetowych, popularnie nazywana telefonią internetową. Połączenia typu VoiP są tańsze niż te obsługiwane przez telefonię stacjonarną i operatorów GSM.
Wave- format zapisu plików muzycznych. Pliki te mogą być zarówno monofoniczne, jak i stereofoniczne. W zależności
od jakości jedna minuta muzyki zapisana w formacie Wave może zająć od 0,6 do 27Mb.
Wirus- Program, który bez wiedzy użytkownika przedostaje się na dysk twardy komputera. Wirus na ogół wyposażony jest w złośliwe funkcje kasujące pliki lub niszczące dyski twarde albo wyświetlające śmieszne według ich autora komunikaty.
Wirtualizacja- technika pozwalająca na jednoczesne uruchomienie wielu systemów operacyjnych na tym samym komputerze, realizują to wirtualne maszyny, takie jak np. VMware, a współczesne procesory wspierają takie rozwiązania.
WLAN- ang. Wireless LAN- bezprzewodowa sieć lokalna. Rodzaj sieci komputerowej, w której informacje przesyłane są za pomocą fal radiowych. Najbardziej rozpowszechnionym standardem WLAN są specyfikacje 802.11b i 802.11g. Aby podłączyć się do sieci lokalnej WLAN, potrzeba jest specjalna karta lub klucz USB, który podłącza sie do komputera.
Zakładka- niektóre okna dialogowe Windows mają dodatkowe pola. Przełączamy się pomiędzy nimi, klikając na małe pola w górnej części ekranu. Pasek, na którym te zakładki się znajdują, nazywany jest paskiem zakładek.