Haiku i tanka

Z pAmIęTnIkA nIeGrZeCzNeGo AnIołkA

Właściwie trudno określić te formy wierszami, choć niewątpliwie są niezwykle poetyckie i liryczne.
Tanka powstał wcześniej, około X w. n.e. w Japonii, jako opozycja do popularnych w tym kraju kanshi - Chińskich wierszy charakteryzujących się dokładnym opisem sytuacji, w jakiej znajduje się podmiot liryczny, i pełną analizą jego uczuć - od przyczyn, przez objawy, aż po skutki. Tanka wręcz przeciwnie, pomija wszelkie opisy doprecyzowujące osobę mówiącą, pozostawiając miejsce wyłącznie odczuciom. Sądzi się, że może się to wywodzić z panującej wówczas w Japonii tendencji do ujednolicenia społeczeństwa, zapominania o osobowości na korzyść dopasowywania swoich zachowań do odpowiednich ról społecznych, stąd potrzeba uniwersalizacji podmiotu lirycznego.
Haiku jest formą znacznie późniejszą, bo powstałą w początkach XVI w., jeszcze bardziej zredukowaną, choć sama idea jest podobna.
Europejczyków najbardziej może dziwić fakt, że w żadnej z tych form nie obowiązują rymy - liczy się jedynie układ sylab, wręcz zdający się łamać dodatkowo rytmikę.
W tenka znajdujemy wersy w układzie 7-5-7-7-7 sylab, natomiast w haiku 5-7-5 sylab.
W celu zawarcia w utworze jakichś bardziej złożonych treści pisano całe serie tanka i haiku, zwane odpowiednio renga i renku, liczące nawet do 40 wierszy.
Mistrzowie haiku i tanka radzili, by opisywać przede wszystkim odczucia, skupiać się na przeżyciach, nie na ich analizie, stąd większość utworów jest niezwykle nastrojowa.
W czasie rosnącej popularności Japonii w Europie i USA nastał prawdziwy boom układania tych miniaturowych utworów. Czy zadecydowała o tym jakaś tkwiąca w nich magia? Czy po prostu są to formy na tyle proste, że jako jedne z niewielu są dostępna dla "zwykłych śmiertelników"?

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

drakonia.opx.pl