Dżinizm
Z pAmIÄTnIkA nIeGrZeCzNeGo AnIoĹkA
Mniej więcej w tym samym czasie co buddyzm pojawił się w Indiach inny ruch reformatorski - dżinizm. Jego założycielem był Wardahamana, syn jednego z władców prowincji Bihar, choć nie pozostawia wątpliwości, że Wardahamana był tylko reformatorem, a podwaliny nowej religii założył wcześniej Parśwanata. Wardahamana za swoje zasługi dostał nowe imię Mahawira (Wielki Bohater) i został uznany za ostatniego, 24 tirthankarę, czyli nauczyciela.Dżinizm w przeciwieństwie do buddyzmu i hinduizmu nie uznaje powstawania i przemijania (wszech)świata, ale uważa go za niezmiennego. Jedynie jego rejony wzonszą się lub opadają, co powoduje w konsekwencji lepsze i gorsze lata w życiu ludzkości.
Ideę ahinsy rozwiął dżinizm silniej niż buddyzm czy hinduizm. Zakaz niekrzywdzenia obejmuje wszystkich i wszystko i jest bardzo ściśle przestrzegany, np. posiłki (wegetariańskie oczywiście) jada się tylko przy świetle dziennym żeby czasem przez pomyłkę nie połknąć jakiegoś owada (!). Z drugiej jednak strony dżinizm nie stroni od kulty ascezy i umartwiania własnego ciała. Rozbieżności te trudno tłumaczyć, bo do tej pory dżinizm nie został należycie zbadany i opracowany niestety, niemniej jednak spróbujmy uporządkować to co o nim wiemy.